Αντιμέτωποι με τον τοίχο του ΔΕΔΔΗΕ: οι καθυστερήσεις "πνίγουν" το net-billing στην Ελλάδα

Η Ελλάδα δεν μπορεί να φιλοδοξεί σε ηγετικό ρόλο στην καθαρή ενέργεια, όταν ο μέσος πολίτης περιμένει μήνες για να ενεργοποιήσει ένα μικρό φωτοβολταϊκό στη στέγη του σπιτιού του.

Η ενεργειακή μετάβαση στηρίζεται, μεταξύ άλλων, στη διάχυση της αυτοπαραγωγής ενέργειας σε νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις. Το νέο καθεστώς net-billing, που αντικαθιστά το παλαιότερο net-metering, στοχεύει στη δημιουργία ενός πιο ρεαλιστικού και οικονομικά ορθολογικού μηχανισμού αποζημίωσης των αυτοπαραγωγών. Ωστόσο, η πραγματική εφαρμογή του στην Ελλάδα σκοντάφτει στην πρωτοφανή γραφειοκρατία και τις αδικαιολόγητες καθυστερήσεις του ΔΕΔΔΗΕ.

Παρά τις κυβερνητικές εξαγγελίες και την κοινωνική αποδοχή της αυτοπαραγωγής, χιλιάδες αιτήσεις για Συμβάσεις Σύνδεσης με net-billing παραμένουν "παγωμένες" για μήνες. Ειδικά στην Αττική και σε περιοχές με κορεσμένο δίκτυο, η αναμονή για την υπογραφή της Σύμβασης Σύνδεσης ξεπερνά τους 4-6 μήνες, ενώ οι αιτήσεις για ενεργοποίηση των εγκατεστημένων συστημάτων αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις άνω των 2 μηνών, παρά τη νομικά προβλεπόμενη προθεσμία των 15 εργάσιμων ημερών.

Ο ΔΕΔΔΗΕ επικαλείται έλλειψη ανθρώπινων και τεχνικών πόρων, ενώ έχει αναλάβει μονοπωλιακά την ευθύνη για τα έργα σύνδεσης. Το αποτέλεσμα είναι μια υπέρμετρη συγκέντρωση εξουσίας χωρίς λογοδοσία, που οδηγεί σε οικονομική ζημία για τους πολίτες, μείωση της εμπιστοσύνης στην πράσινη μετάβαση και απώλεια ευκαιριών για τη χώρα.

Αντίθετη πορεία στην Ευρώπη

Σε ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Πορτογαλία, η ενσωμάτωση φωτοβολταϊκών για αυτοκατανάλωση εξελίσσεται με εντυπωσιακούς ρυθμούς. Ενδεικτικά:
- Η Ολλανδία διαθέτει το υψηλότερο ποσοστό διείσδυσης οικιακών φωτοβολταϊκών στην Ευρώπη, άνω του 50% σε ορισμένες περιοχές.
- Η Γερμανία υποστηρίζει τις επενδύσεις σε net-billing με ταχείες διαδικασίες έγκρισης (λιγότερο από 30 ημέρες) και πλήρη διαφάνεια στα κόστη σύνδεσης.
- Η Ισπανία έχει απλοποιήσει την εγκατάσταση με πλήρως ψηφιοποιημένες διαδικασίες και την εξάλειψη του τέλους σύνδεσης για μικρές εγκαταστάσεις.

Στην Ελλάδα, αντιθέτως, ενώ τα φωτοβολταϊκά βρίσκονται στο επίκεντρο του ΕΣΕΚ και της πράσινης στρατηγικής, η ποσοστιαία ενσωμάτωση οικιακών συστημάτων αυτοπαραγωγής παραμένει κάτω του 2% – από τις χαμηλότερες στην Ε.Ε.

Τι πρέπει να γίνει

Η μετάβαση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί με παλαιές νοοτροπίες και αναχρονιστικούς μηχανισμούς. Είναι επιτακτική ανάγκη:
- Να θεσμοθετηθούν ανώτατα χρονικά όρια για κάθε στάδιο της διαδικασίας (σύνδεση και ενεργοποίηση), με αυτόματες κυρώσεις για τους Διαχειριστές σε περιπτώσεις υπέρβασης.
- Να απελευθερωθεί η κατασκευή έργων σύνδεσης από το μονοπώλιο του ΔΕΔΔΗΕ και να επιτραπεί η ανάθεση σε πιστοποιημένους ιδιώτες.
- Να εκσυγχρονιστεί η ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΔΕΔΔΗΕ και να ενισχυθεί η διαφάνεια ως προς την κατάσταση κάθε αιτήματος.